Grensoverschrijdende samenwerking na instorting Wilhelminatoren
Toen onlangs de Wilhelminatoren in Valkenburg plots instortte, kwamen ook Duitse hulpdiensten in actie. Dankzij de grensoverschrijdende samenwerking die EMRIC mogelijk maakt, kon het puin snel en veilig worden onderzocht op eventuele slachtoffers. Een incident dat opnieuw duidelijk maakt hoe belangrijk de hulp uit een buurland kan zijn.
In de vroege ochtend van zondag 16 maart 2025 verdween de Wilhelminatoren in Valkenburg letterlijk van de kaart. Omstreeks half zes kreeg de meldkamer de eerste meldingen binnen: de toren was niet meer zichtbaar. “Zo’n boodschap krijg je niet vaak door”, vertelt Benoit Smeets van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg en officier van dienst (OVD) tijdens het incident. “We hebben toen meteen beslist om toch maar een kijkje te gaan nemen.” Al snel werd duidelijk dat het om een totale instorting ging van de bekende uitkijktoren, een markant herkenningspunt op de Heunsberg. Omwille van het tijdstip was er gelukkig niemand aanwezig in de toren op het moment van de instorting. Maar het was wel zaak om na te gaan of er zich eventueel toch slachtoffers onder het puin bevonden.
De eerste gedachte was dat het grottenstelsel onder de toren de oorzaak kon zijn. Die mergelgrotstructuren zijn kwetsbaar en in de omgeving liggen er nog inzakkingsgebieden. De hulpdiensten vroegen camerabeelden op in de hoop het exacte instortingsmoment in beeld te krijgen. Ter plaatse werden speurhonden ingezet. “Die sloegen aan”, aldus Smeets. “Dat gaf aan dat er mogelijk mensen onder het puin lagen, maar de honden konden er niet goed tussen geraken. Het was duidelijk dat we meer ruimte moesten creëren om verder te kunnen zoeken.” En daar waren gespecialiseerde reddingsdiensten voor nodig.
De keuze lag tussen de Nederlandse Specialistische Technische Hulpdiensten (STH) en het Technisches Hilfswerk (THW) uit Duitsland. Er werd besloten om op beide beroep te doen. “De Nederlandse eenheden zijn erg goed uitgerust, maar zitten vrij ver van Valkenburg. Omdat op zo’n moment elke seconde telt, besloten we ook een beroep te doen op onze Duitse buren via EMRIC. Dat is net waar die samenwerking voor dient: snel hulp kunnen inroepen over de grens heen als dat efficiënter is.” Een officier van het THW kwam eerst ter plaatse om de situatie in te schatten. Hij keek hoe instabiel het puin was, en bepaalde op basis daarvan welke machines over te laten komen. Deze waren uiteindelijk niet nodig, het daadwerkelijke graven is volledig met de hand gebeurd. De inspectiecamera die het THW meebracht om in holtes te kijken, bleek hierbij een handig hulpmiddel. Uiteindelijk werden er gelukkig geen slachtoffers gevonden. “We hebben natuurlijk ook wat geluk gehad met het tijdstip van de instorting”, zegt Smeets. “Je moet er niet aan denken dat dit op een zonnige namiddag was gebeurd, met de terrasjes ernaast goed gevuld.”
Over de samenwerking met de Duitse collega’s is Smeets erg te spreken. “Alles is zeer vlot verlopen. We konden ons aan beide zijden goed verstaanbaar maken. Er was iemand bij het THW die vrij goed Nederlands sprak, dat hielp uiteraard. En voor de echt technische woorden was Google Translate een handig hulpmiddel.” Voor hem was deze inzet een toonvoorbeeld van hoe grensoverschrijdende samenwerking hoort te verlopen. “De collega’s uit Duitsland waren goed voorbereid, gemotiveerd en bijzonder gedisciplineerd. Je merkt dat ze over veel gespecialiseerd materieel beschikken en snel kunnen schakelen.”
Wat hem betreft is dit incident ook een goede aanleiding om verder te werken aan het overzicht van elkaars capaciteit. “Het zou goed zijn als we nòg beter weten wie wat in huis heeft. Niet alleen qua materieel, maar ook qua expertise. Als je elkaar kent, ben je ook sneller geneigd om hulp te vragen. Dat versterkt de hele regio.” Want, besluit hij: “Als de nood hoog is, dan zijn we er voor elkaar. En voor de veiligheid van de burgers. Dat hebben we ook nu weer bewezen.”
Met dank aan BRWZL voor de foto's!
